Μύθοι και πραγματικότητα για το Βυζάντιο

Τα κείμενα του ανά χείρας βιβλίου είναι περισσότερο μια διαμαρτυρία στην κυριαρχία της θρησκευτικής και θεολογικής αντίληψης της ιστορίας που μαστίζει ανέκαθεν τον νεοελληνικό βίο, και η οποία από τη δεκαετία του 1990 είναι καταιγιστική σε αρκετούς διανοούμενους και σε σημαντικό ρεύμα της νεοελληνικής κοινωνίας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι προετοιμάστηκε από το ρεύμα των νεο-ορθόδοξων τη δεκαετία του 1980.
Είναι κείμενα "αντίστασης" στην κυρίαρχη εθνο-θρησκευτική Ιδεολογία, η οποία έχει βασικές συνιστώσες το "ένδοξο τρισχιλιετές έθνος", τη "συνέχεια του ελληνισμού", τη "διαμόρφωση εθνικής συνείδησης στο ύστερο Βυζάντιο", την "ελληνικότητα του Βυζαντίου", την ορθόδοξη θρησκεία, την Εκκλησία, τις ανελεύθερες και αντιδημοκρατικές αντιλήψεις. Όλα αυτά τα ιδεολογήματα επανέρχονται με επιμονή σε ένα μέρος των διανοουμένων, των εθνικιστών, των εκκλησιαστικών παραγόντων, των θεολόγων, και κατασκευάζουν την ιδεολογική εικόνα των πραγμάτων, την ιδεολογική χρήση της Ιστορίας, τονίζοντας επιλεκτικώς ορισμένα γεγονότα και αποσιωπώντας, ενσυνειδήτως ή ανεπιγνώστως, άλλα εξίσου σημαντικά.